گروه جامعه: رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: وقتی اقتصاد کشور قوی نباشد، سیاست اجتماعی آن هم نحیف خواهد بود.

دکتر «علی اکبر تاج مزینانی» رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی درباره عملکرد دولت‌ها در ایران در حوزه سیاستگذاری اجتماعی گفت: در حوزه سیاست‌گذاری اجتماعی خطوط کلی که در قانون اساسی و اسناد بالادستی مطرح شده الگوی نسبتا مناسبی است؛ یعنی سیاست‌گذاری اجتماعی در یک الگوی حق‌محور بنا شده و یک مجموعه‌ای از خدمات اجتماعی رفاهی تعیین شده است و در آن‌ها فراهم کردن خدمات در حوزه‌های مختلف از بیمه‌های اجتماعی تا مسکن، سلامت، آموزش و بهداشت برای شهروندان جامعه به عنوان حق عمومی و وظیفه دولت دانسته شده است.

وی افزود: وقتی آن‌ها را تحلیل می‌کنیم، به نظر می‌رسد در مقام نظر مبنای یک سیاست‌گذاری اجتماعی که به رفاه و رضایتمندی منجر شود، دیده می‌شود هرچند در طول زمان و در مقام عمل از آن فاصله گرفته‌ایم. با سیاست‌هایی که تحت عنوان سیاست‌های کلان یا برنامه‌های توسعه که تحت عنوان اسناد بالادستی از آن یاد می‌شود، شکاف زیادی داریم و عدم رضایتمندی مشهود است.

تاج مزینانی با طرح این پرسش که چرا اینگونه شد؟ گفت: سیاست اجتماعی در حوزه رفاه و حوزه بهزیستی در پیوستار با عوامل مختلف می‌تواند معنا شود. بخشی به اقتصاد، بخشی به سیاست و بخشی به نظام قانونی بازمی گردد. برداشت‌های مختلفی از مفهوم مقوله «رضایت» یا «رفاه و بهزیستی» برداشت می‌شود که یکی از آن‌ها بحث احساس شادکامی است. شادمانی، احساس رضایت است و وقتی می‌پرسیم، چرا این اتفاق نمی‌افتد؟ بخشی به نیازها بازمی گردد. برداشت‌های مختلفی وجود دارد، اما برای بخشی از مردم برطرف نشدن نیازها، عدم رضایت را به دنبال دارد.

این مدرس دانشگاه با بیان اینکه در حوزه نیازهای اولیه این مشکل را برای گروه‌های مختلفی داریم، گفت: وقتی خط فقر در یک فاصله ۱۵ ساله از اواسط دهه ۸۰ تا اکنون یعنی کمتر از ۲۰ سال از حدود ۱۴ درصد به بالای ۳۰ درصد افزایش یافته به معنای برآورده شدن نیازهای اساسی در حوزه آموزش، سلامت، مسکن و غیره است، اما وقتی برای دهک‌هایی که در خط فقر مطلق قرار دارند، هزینه‌های تامین خوراک و پوشاک دو برابر شده، مشخص است که نیازهای اساسی برطرف نشده و بخشی از این‌عدم رضایتمندی به برطرف نشدن این نیازهای اساسی برمی گردد. بخش دیگری که با احساس شادکامی مرتبط است به مخاطرات وعدم اطمینان از آینده برمی‌گردد یعنی یکی از معانی عافیت و بهزیستی این است که من در مقابل مخاطراتی که اکنون یا در آینده زندگی من را تهدید می‌کند، احساس امنیت و ایمنی داشته باشم.

احساس ایمنی نسبت به مخاطراتِ اقتصادی نداریم
وی در ادامه افزود: به دلایل مختلف این احساس ایمنی نسبت به مخاطراتِ اکنون یا آینده به ویژه در حوزه اقتصادی و بحث شغلی وجود ندارد. با خود می‌گوییم فردا چه اتفاقی برای دلار می‌افتد؟ برای شغل من چه اتفاقی می‌افتد؟ این‌عدم اطمینان اساسا موجب می‌شود که من به لحاظ ذهنی آن احساس شادکامی و بهزیستی و احساس خوب را نداشته باشم. البته ریشه‌های آن‌عدم اطمینان را می‌توان در جاهای مختلف جستجو کرد. بخشی به نظام اقتصادی و سیاسی برمی‌گردد. این‌عدم اطمینان نسبت به آینده موجب می‌شود احساس رضایت وجود نداشته باشد.

این جامعه‌شناس تصریح کرد: نظام بیمه‌ای که نقش مهمی در سیاست‌گذاری اجتماعی است باید مشکلاتش حل و فصل شود. در صورتی که بیمه‌های اجتماعی و بیمه‌های سلامت هم خود با نوسانات بسیار مختلفی مواجه شده‌اند و یک روند باثباتی در این حوزه وجود ندارد. نظام تأمین مالی، طراحی آن‌ها، نظام سیاسی یعنی ترتیبات سیاسی که پشت آن‌ها قرار دارد، همواره آن‌ها را در نوسان نگه داشته است.

وی افزود: برای مثال زمانی طرح تحول سلامت مطرح می‌شود و خدمات سلامتی رایگان می‌شود و بسیاری از خدمات عمومی پوشش داده می‌شود، اما بعد این تداوم پیدا نمی‌کند و دوباره پرداختی‌ها از جیب افراد در هزینه‌های سلامت بسیار افزایش پیدا می‌کند. این نوسان و پاندولی بودن این سیاست در اینجاعدم اطمینان را به وجود می‌آورد. بیمه‌های مختلف دیگری در نظر بگیرید و پوشش نداشتن عمومی در سطح کشور موجب می‌شود که بسیاری از افراد نگرانی داشته باشند.
تاج مزینانی با اشاره به اینکه‌عدم رضایت می‌تواند ناشی از مسائل دیگری نیز باشد، اظهار داشت: می‌توان به بحث «عدم رعایت استحقاق» اشاره کرد. اینکه گروه‌های مختلف با توجه به تحصیلات خود از منزلت اجتماعی و درآمد و شغل مناسب برخوردار نیستند، این‌ عدم استحقاق و شایستگی، به نارضایتی ختم می‌شود.

او ادامه داد: همچنین می‌توان به موضوعات دیگری مانند ترجیحات افراد اشاره کرد. در واقع همیشه بحث نیاز مطرح نیست و افراد در موضوعاتی همچون سبک زندگی و رفتارها، یک سری ترجیحات دارند که ممکن است حتی اگر نیازهایش برآورده شده باشد، اما نتواند بر اساس ترجیحات خود آن طوری که می‌خواهد زندگی کند که این مسئله هم به نارضایتی منجر می‌شود. لذا آن نارضایتی و عدم احساس رفاه در برخی افراد جامعه بخاطر مجموعه‌ای از این عوامل است که به احساس ناراحتی منجر می‌شود.

چرا مسئولیت‌پذیری در جامعه تضعیف شده است؟
وی در پاسخ به این سوال که چرا مسئولیت‌پذیری افراد در جامعه نسبت به یکدیگر تضعیف شده است، گفت: تغییراتی در جامعه مدرن صورت گرفته است. در تمام دنیا اینگونه است و ما از حالت پیوندهای اجتماعی که در گذشته در محیط‌های کوچکتر داشتیم، این روابط در اثر شهرنشینی و مهاجرت فزاینده تغییر کرده است. قبلاً در اجتماعات ۳۰ درصد جمعیت شهری بوده و ۷۰ درصد روستایی یا در بعضی شهرها هم پیوندها بسیار نزدیک بوده، اما اکنون با شهرنشینی سریع و مهاجرت گسترده و فردی شدن شرایط تغییر کرده است و در این فردی شدن قاعدتاً آن پیوندها و حمایت‌هایی که در گذشته افراد از یکدیگر داشته‌اند، تضعیف شده است.

وی افزود: یک بخش آن بحث اخلاقی نیست بحث تغییرات ساختاری است که این پیامدها را تحمیل کرده است. از طرف دیگر وقتی چالش‌های اقتصادی وجود دارد و موج‌های تورم، توان اقتصادی و تاب‌آوری را برای خانواده‌ها با مشکل مواجه می‌کند، طبعا نوع ارتباطات، مهمانی‌ها و پیوندهای خانوادگی را هم ممکن است تحت تأثیر قرار دهد.

وی بیان داشت: نباید همه چیز را اخلاقی دید که مردم کمتر مسئولیت‌پذیر شده‌اند. بسیاری از این‌ها ساختاری است در اثر شهرنشینی به یک شیوه خاص، مهاجرت‌هایی که الزاماً ممکن است صورت گرفته باشد، شوک‌های اقتصادی و تحولات شگرف سیاسی که اتفاق می‌افتد. گاهی اوقات ما یکی از مشکلات جدی‌مان بحث تخاصم و گفت‌وگو است. رویدادهای سیاسی خود به سمت قطبی کردن گروه‌های مختلف می‌رود و دو قطب مخالف مقابل یکدیگر قرار می‌گیرند و این گفتگو بین این گروه امکان‌پذیر نمی‌شود. یک بخش هم تغییرات اجتماعی فرهنگی است و یک بخش دیگر در واقع عوامل ساختاری است که ممکن است مسئولیت‌پذیری در مقابل یکدیگر را تحت تاثیر قرار داده است.

تاج مزینانی در پایان درباره چشم‌انداز سیاست‌گذاری اجتماعی گفت: اگر روندهای فعلی تداوم داشته باشد چشم‌انداز مثبتی در حوزه سیاستگذاری اجتماعی دیده نمی‌شود. به هر حال سیاست‌گذاری اجتماعی جدای از بقیه حوزه‌ها نیست و در یک زنجیره، سیاست‌گذاری اقتصادی مطلوب می‌تواند به درستی نقش خودش را ایفا کند. بسیاری از این خدمات رفاهی و اجتماعی مختلفی که از آن‌ها صحبت می‌کنیم مانند بیمه‌ها، آموزش، سلامت، مراقبت اجتماعی و خدمات اجتماعی مختلف زمانی رخ دهد که از یک اقتصاد شکوفا برخوردار باشیم.

وی افزود: وقتی اقتصاد کشور قوی نباشد، سیاست اجتماعی کشور هم نحیف خواهد بود. وقتی نظام اقتصادی شما ضعیف باشد، سرمایه‌گذاری وجود نداشته باشد، رونق تولید وجود نداشته باشد، میزان اشتغال کاهش یابد، میدان بیمه‌ها کاهش پیدا خواهد کرد وصندوق‌های بیمه‌ای با ورودی کمتری و مشکلات مواجه خواهند شد. وقتی بودجه لازم برای پشتیبانی از سیاست‌های سلامت و آموزش در سیاست داخلی و سیاست خارجی تامین نیست و وقتی یک فضای مطمئن و با ثبات وجود نداشته باشد، امکان اینکه سیاست اجتماعی شکوفا شود بسیار محدود می‌شود.
منبع؛ ایلنا

به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

شاهدان کویرمزینان در #آپارات https://www.aparat.com/shahedmazinan

شاهدان کویر مزینان در پیام رسان ایتا https://eitaa.com/sh_mazinan

🔹طی حکمی از سوی دکتر احمدوند سرپرست دانشگاه علامه طباطبایی دکتر علی اکبر تاج مزینانی عضو هیات علمی دانشگاه بعنوان «سرپرست دانشکده علوم اجتماعی » منصوب شد.

🔹دکتر تاج تا قبل از سفر به آلمان و تکمیل تحصیلات پسادکترا مسئولیت این دانشکده را برعهده داشت.

به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

✍️منزل نوری همدانی ( 16 )
در حوزه و مدارس علمیه اعلان شد طلاب بعد از ظهر روز 19 دی 56 جهت اعتراض به منزل آیت الله حسین نوری می روند که یادم هست جمعیت زیادی در منزل و بیرون کوچه قیام قم اجتماع کردند و معظم له بعد از سخنرانی دامادش در سخنرانی خود اعمال رژیم و اهانت روزنامه اطلاعات را محکوم و در ادامه فرمودند:« مه فشاند نور و سگ عوعو کند... هر کسی بر طینت خود می تند ... کی شود دریا به پوز سگ نجس کی شود خورشید از پف منطمس» که منجر به تبعید ایشان به خلخال و بعد سقز شد
آیت الله حسین نوری همدانی حفظه الله متولد 1304 و از مراجع عظام تقلید بوده که بحمدالله با سن بالا در صحت و سلامت بیش از 30 سال است درس خارج فقه و اصول را تدریس می نمایند

🔷مسجد اعظم ( 17 )
در ادامه اعتراضات طلاب پای درس آیت الله شریعتمداری در مسجد اعظم تجمع کردند تا وی نیز مثل دیگر مراجع اعمال رژیم شاه را محکوم کند ایشان اول طلاب را به دو کلمه دعوت کردند کلمه وحده و وحدت کلمه و بعد بجای محکوم کردن حکومت گفت شنیده ام دیشب دکانهای مردم را آتش زده اند طلبه ای سید از پای منبر گفت: دکان نبوده بانگ بوده ایشان گفتند: بانک که بانک! آن طلبه گفت: این نشانه خشم ملت است. آقای شریعتمدار گفت: این طلبه دیوانه است از مسجد او را بیندازید بیرون. که چهار دست و پای او را گرفتند و بیرون انداختند از آنجایی که کار ایشان شایسته نبود و خلوص نیت نداشتند بلکه پشت پرده سر و سری با حکومت داشتند بعد انقلاب طرفداران ایشان را که بیشتر از اطراف تهران با اتوبوس به قم آورده بودند و اتوبوس های پارک شده زیادی را در نیروگاه خودم مشاهده کردم که مغازه مردم را غارت و داروخانه میدان شهداء در صفائیه را خسارت زدند و می خواستند به خانه امام حمله کنند که با آنها بر خورد شد و از جیب آنها کارت های چلوکبابی در آمد و جامعه مدرسین او را از مرجعیت عزل کرد باید به ایشان گفته می شد ( بائُکَ تَجُرّ بائِی لاتَجُّر )

🔷پل ایلخانی ( 18 )
روی پل فوق صحنه روبرو شدن با عوامل شاه شد ما که در خط مقدم و صف جلو بودیم پشت سرمان جمعیت انبوه و مقابلمان مسلحین آماده شلیک و دو طرف راست و چپ رودخانه که به تهدیدات آنها وقعی ننهادیم و جلو رفتیم و تعدادی آسیب دیدند و بعضی به خانه های مردم فرار کردند این پل از میدان شهید مطهری فعلی شروع و به مسجد امام حسن عسکری (ع) منتهی می گردد و خانه های اطراف آن در طرح توسعه مسجد و حرم تخریب شده است.
مسجد امام حسن عسکری (ع) در اطراف حرم حضرت معصومه(س) و با فاصله کم قرار دارد و اکثر دروس طلاب قم در آنجا بر گزار می شود حتی نماز جمعه توسط آیت العمظمی اراکی در قبل انقلاب و اعتکافی که آیت الله العظمی گلپایگانی در آن شرکت می کرد در این مسجد بوده است و ظهرها چند نماز در زمانهای متناوب و با تاخیر زمانی از اول وقت اقامه می شد اصل این مسجد به دستور امام عسکری(ع) به دست احمد بن اسحاق قمی وکیل امام در قرن سوم ساخته شده است و در زمانهای صفویه قاجار و انقلاب اسلامی باز ساخت یا بازسازی شده است

🔷کمک تبرعی (19)
در یکی از روزهای پیش از انقلاب که عازم قم بودم یکی از اهالی مزینان که نمی دانم راضی هست نام او را ببرم یا نه و الان بحمدالله زنده است و با انقلاب مانده و جا نزده وقتی فهمید عازم قمم مبلغی در حد 500 تومان به من داد که به دست نماینده امام در قم برسانم و گفت این خمس نیست تبرعی برای کمک به انقلاب است
انقلاب هم رویش دارد هم ریزش ولی باید سعی شود جاذبه آن بیشتر از دافعه باشد هم انقلابی بودن مهم است و هم انقلابی ماندن البته در رابطه با جذب فقط مردم ایران را نباید محاسبه و مد نظر قرار داد بلکه کل جهان را توجه کرد علی (ع) می فرماید:« قسم به خدائی که پیامبر (ص) را بحق مبعوث کرد مردم آزمایش و غربالگری می شوند و مثل غذای داخل دیگ هم و بهم می خورند تا افرادی که بالا بوده اند پائین آورده شوند و افراد پائین بالا قرار گیرند وَ الَّذِي بَعَثَهُ بِالْحَقِّ لَتُبَلْبَلُنَّ بَلْبَلَةً وَ لَتُغَرْبَلُنَّ غَرْبَلَةً وَ لَتُسَاطُنَّ سَوْطَ الْقِدْرِ حَتَّى يَعُودَ أَسْفَلُكُمْ أَعْلَاكُمْ وَ أَعْلَاكُمْ أَسْفَلَكُم‏ نهج‏البلاغة ص 57»

🖌روستای پیشوا(20)
محرم سال 56 جهت تبلیغ با جمعی از دوستان و طلاب خراسانی به دعوت یکی از طلاب تربتی به پیشوای ورامین (امامزاده جعفر(ع)) رفتیم باید جهت تست اول منبر به امامزاده می رفتیم تا بعد به روستاها اعزام شویم. روحانی اصلی شهر گفته بود باید همه طلاب مبلغ را به شهربانی بیاوری تا تعهد بدهند علیه شاه و اسرائیل صحبت نکنند من هم که منبر تستی رفتم علیه طلحه و زبیر و دست اندازی آنها به بیت المال و علت قیام امام حسین(ع) که امر به معروف و نهی از منکر بود وَ عَلَى الْإِسْلَامِ السَّلَامُ إِذْ قَدْ بُلِيَتِ الْأُمَّةُ بِرَاعٍ مِثْلِ يَزِيد( بحار ج 44 ص 326) که در نتیجه اولین اخطار را گرفتم حاج آقای میزبان گفت: «اینجا پیشواست قیام 15 خرداد از اینجا کفن پوش رفتند» و همه را اعزام کرد و من ماندم آخر کار که برای مبلغ آمدند و نفر نداشت با توصیه و نصیحت به روستایی رفتم که در قیام 15خرداد نقش داشتند یادم هست یکی از مسائلی که می گفتم از رساله امام خمینی ره عدم مشروعیت نماز در زمین های اصلاحات ارضی بود
مرقد امامزاده جعفر برادر امام رضا(ع) در 35 کیلومتری تهران قرار دارد که دارای رقبات و موقوفات فراوان از دکاکین و قنوات تا اراضی مترعه است این امامزاده واجب التعظیم با چند برادر و تعدادی از سادات برای زیارت برادر خود از مدینه عازم طوس شده که در منطقه ساوجبلاغ با ارامی های حکومت مامون درگیر و برادرش شهید و تعدادی از جمله خودش مجروح و در همین جائی که مدفون است به شهادت می رسد.

🖌اعلامیه امام (21)
پیام های امام (ره) از طریق اعلامیه و سخنرانی به مردم ابلاغ می شد و نوارهای آن در ایران و سایر کشورها تکثیر می گردید قبل از انقلاب با اینکه سن و بار علمی کمی داشتم ولی با بضاعت (سرمایه) مزجات (کم اندک) روحیه ام بالا بود سفر تبلیغی آن سال در روستای دم افشان مرودشت شیراز بودم و بعد از اینکه ماه رمضان را برای تبلیغ گذراندم در پایان ماه با یکی از دانشجویان روستا که در تهران تحصیل می کرد قرار ملاقات گذاشتیم و بعد از یک جلسه از قم برای او اعلامیه امام را در جورابم آوردم و در حوالی میدان امام حسین(ع) جلو خانه یکی از اقوام به اوتحویل دادم تا تکثیر نماید .
وجه تسمیه روستای دُم اَفشان که در 25 کیلومتری مرودشت شیراز کنار کوه ایوب قرار دارد چون دم کوه کنارش از قدیم محل رویش اویشن بوده است

🖌مرودشت سید کوچک( 22 )
بعد از کشتار قم در سال 56 و خفقان ایجاد شده باید به نحوی نهضت زنده می ماند و خون شهداء پامال نمی شد لذا طلبه ها تصمیم گرفتند دهه آخر صفر را عزم سفر تبلیغی کنند من و پسر عمو و یکی از دوستان بنام بالاوری قصد مرودشت شیراز را کردیم و به خانه عالم آنجا رفتیم که او گفت بعلت وضعیت موجود و کشتار طلاب در قم و ترس مردم کسی روحانی از ما درخواست نکرده فقط یکی از روستاها شخصی به نام سید کوچک از ما یک روحانی خواسته است لذا هر سه شما را به آن روستا می فرستم یکی آنجا بمانید و دو نفر دیگر به روستاهای اطراف که خودتان زمینه پذیرش را فراهم کنید بروید و نامه ای به ما داد. هنگام رفتن به آن روستا قرعه انداختیم که بنام من افتاد و آنجا ماندم شب اول و دوم منبر رفتم و شب سوم قبل از منبر و قبل از نماز چند مسئله گفتم از جمله درباره غصب و عدم صحت نماز در زمین های تقسیم شده توسط اصلاحات ارضی و بعد اقامه نماز. و بعد نماز را که خواندم تا منبر برم به پشت سرم نگاه کردم دیدم ققط یک نفر مانده و آنهم میزبانم سید کوچک ودر سمت خانم ها فقط خانمش ما بودیم و مسجد با یک مرد و یک زن و چراغ توری پرسیدم کو جمعیت؟ گفتّ ترسیدند و رفتند به منزل) رفتیم تا سه روز در مسجد نماز فرادا می خواندم تا باز شخصی که مردم را ترسانده بود آمد و از بلند گو اعلام کرد شیخ به مسجد آمده برای منبر حاضر شوید منبر رفتم و رفتار مردم زمان امام حسن(ع) را توضیح دادم که خودی بودند ولی نیزه به ران او زدند و صلح را با مقدماتی تحمیل کردند و تحلیلی در باره خوارج. دوباره مردم به مسجد نیامدند و من هم منتظر رسیدن پایان ده روز صفر تا دوستان برسند برگردیم به قم که مأموران برای دستگیریم به دَرِ منزل سید کوچک آمدند او وقتی جلو دَر رفت سوال کردند شیخ اینجاست؟ گفت: بله! گفتند: تیرمان به سنگ خورد! سید وقتی بر گشت گفت: مامورین پاسگاه بودند خاطرت جمع باشد که نمی گذارم آسیبی به شما برسد هر وقت یازده سر رفت دوازدهمی شمایی! چون 10 فرزند داشت .

به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

شاهدان کویرمزینان در #آپارات https://www.aparat.com/shahedmazinan

🔆هجرت به قم ( 10 )
بعد از سختی های زیاد و داشتن حجره ای به مساحت 4 متر در مدرسه نواب به لطف الهی بهترین حجره مدرسه تک نفره با بالکن در اختیارم قرار گرفت و همه چیز به خوبی پیش می رفت و به وفق مراد بود که تصمیم مهاحرت به قم را گرفتم و بدون اطلاع مدیر مدرسه محل تحصیل -مرحوم موسوی نژاد- تابستان 56 در امتحانات قم شرکت کرده و سطح 1 را قبول شدم و شهریه ام بر قرار گردید لذا برای خداحافظی نزد مدیر مدرسه رفتم گفت چرا تصمیم به تحصیل در قم را گرفته ای گفتم قم منتظری دارد قم مشکینی دارد و ...
مرحوم آیت الله مشکینی از روحانیون انقلابی و بنام در اخلاق اسلامی محسوب می شد که بعد انقلاب سمت های مهم از جمله رئیس مجلس خبرگان رهبری و امام جمعه قم بودند و بعضی از کتابهای حوزه را قبل انقلاب خلاصه کرده بودند تا طلاب مطالب غیر ضروزی را نخوانند
آیت الله منتظری ره از روحانیون مبارز و مجاهد پا به رکاب امام خمینی (ره) محسوب می شد و برای امضاء مرجعیت امام محکوم به تبعید و بارها به زندان افتاده بود وی به گفته خود امام حاصل عمرش بود و بعد انقلاب رئیس مجلس خبرگان قانون اساسی و امام جمعه تهران و قائم مقام رهبری شد ولی بخاطر دفاع از مهدی هاشمی که برادر دامادش بود کم کم از انقلاب و خط امام و ولایت فقیه فاصله گرفت در حدی که امام او را از قائم مقامی رهبری عزل کردند

🔆شهید مدرسه ما ( 11 )
به عشق تحصیل علم در قم و شرکت در برنامه های انقلابی آن و بنا به ضرورت و مرجحات دیگر و برنامه درس های جنبی مثل منظومه ملا هادی سبزواری درس اخلاق آیت الله مشکینی مشهد را به مقصد قم ترک کرده و موقتا در کنار طلاب خراسانی از جمله پسر عمو در منزلی استیجاری ( مشهور به گودال خراسانی ها ) که توسط آیت الله وحید خراسانی حفظه الله اجاره شده بود ماوی گرفتم ولی بعد از ماندن چند صباحی حجره ای در مدرسه معصومیه پیدا کردم که با چندین نفر پاکستانی ( 17 نفر ) هم اطاق شدم ولی چون هنگام طبخ و سرو غذا آنقدر فضای اطاق از تندی و تیزی فلفل عوض می شد که برای من قابل تحمل نبود که لطف الهی باز شامل حالم شد و اطاق تک نفره گرفتم و در همین مدرسه با شهید ستار کشانی آشنا شدم و نان پنیری ما را مهمان کرد و اگر چه راه مدرسه ما تا حرم دور بود ولی پیاده روی دو بار در روز تا حرم و مسجد امام حسن عسکری (ع) و شرکت در درس ها به مدت چند سال لذت مضاعف داشت که هنوز وقت فکر و تعریف از مزه آن لذت می برم
شهید ستار کشانی اهل تهران با اصالت تویسرکان همدان متولد 1335 هنگام هجوم و حمله مزدوران رژیم شاه به جمعیت تظاهر کننده به داخل منزل آیت الله شریعتمداری فرار کرد که متاسفانه وی را روی فرش ایشان در تاریخ ۲۰ اردیبهشت ۵۷ به شهادت رساندند و خون پاکش به روی فرش و دیوار اطاق هم پاشیده شده بود و تا قبل از پیروزی مورد بازید عموم مردم قرار می گرفت .

🔆در ناصر خسرو (12)
معمولا از تهران به قم و یا بالعکس مسافرت با وسائل عمومی آسان نبود بلکه سخت هم بود و منهم هم برای صله ارحام و هم شرکت در برنامه های سیاسی و دلائل دیگر زیاد به تهران می آمدم در یکی از سفرها که می خواستم از تهران به قم بروم با عمو حاج حسین تاج قرار گذاشتیم از ناصر خسرو با ماشین های گاراژ شمس العماره صبح زود باهم به قم برویم زمان قرار که منتظر بودم و سربازان با تانک و تفنگ برای مقابله با انقلابیون صف کشیده بودند متاسفانه پیر مردی تحریک شده یا قاطی جلو آمد که آشیخ می دونی شاه گفته من عمامه شماها را چکار می کنم و شروع کرد به توهین های مکرر که به او گفتم پیر مرد اگر هنوز دندانهایت را لازم داری برو پی کارت پیر مرد با گردن کلفتی کَلَف(دهان)ِ خود را تا بن گوش باز کرد و گفت: من که دندان ندارم و شروع کرد به رفتن به سمت مامورین که این شیخ توهین به شاه کرده و من هم سوار اتوبوس در حال حرکت راهی قم شدم و از مهلکه آن معرکه نجات یافتم
خیابان ناصر خسرو (ناصریه ) که الان مرکز فروش داروهای کمیاب بصورت قاچاقی شده و کوچه مروی آن مرکز تجمع و حضور معاودین ایرانی کوچیده از عراق است قبل از انقلاب حکم ترمینال مسافری را هم داشت و محل عمارت شمس العماره که بزرگترین بنای مرتفع 35 متری زمان ناصر الدین شاه بود که بنا شده تا شاه و مهمانان او تهران را آز بالای آن مشاهده و تماشا کنند..

✍️شیخ جواد خراسانی (13)
بعلت علاقه مزینانی ها به حاج شیخ جواد خراسانی ره و اینکه اکثرا مَرَدَه او بودند لذا هنگام فوت وی از تهران اطلاع دادند که در تشییع جنازه او شرکت کنم مسیر تجمع و شروع تشییع جلو مدرسه مرعشیه ( سینمای سابق قم ) در خیابان تهران تا باغ بهشت قم بود تا در آنجا بخاک سپرده شود چون در وصیتنامه اش نوشته مرا در بهشت زوراء دفن نکنید.
حاج شیخ جواد خراسانی که در نجف به درجه اجتهاد رسیده بود از روحانیون انقلابی و ضد رژیم در منطقه سر آسیاب دولاب امام جماعت یکی از مساجد این منطقه بود و بیشتر مریدهای او را مردم مزینان تشکیل می دادند که پایبندی خاص و سختی به دستورات اسلامی داشتند وی هر سال مسیر تهران تا مشهد را با تعداد زیادی از آقایان پیاده طی می کرد و از تعصبات وی مخالفت با حافظ و مولانا بود در حدی که کتاب بر رد آنها نوشته است
آیت الله العظمی سید شهاب الدین نجفی مرعشی ره از مراجع عظام تقلید و یکی از مراجع ثلاث که بجای شهریه به طلاب مهر نان جهت خرید نان سنگک می داد کتابخانه منحصر به فرد او در خیابان ارم مقابل یکی از مدارس علمیه وی قرار دارد که در همین مکان هم مدفون است و نماز جماعت یک قسمت از حرم را ایشان اقامه می کرد طوریکه نماز اول از اذان حرم زودتر تمام می شد بخلاف آیت الله العظمی اراکی ره که نماز را طولانی اقامه می کردند
تنها سینمای قم که در سال 48 ساخته شده بود در سال 54 با بمب گذاری توسط یکی از گروه های انقلابی مسلح تخریب و توسط یکی از خیرین با زعامت آیت الله نجفی مرعشی جای آن حوزه علمیه مرعشیه ساخته شد.
زوراء منطقه ای در اطراف بغداد است که برای دفن اموات مناسب نیست و آن وقت هنوز در بهشت زهرای تهران شهداء دفن نشده بودند تا تقدس فعلی را داشته باشد

🔷مدرسه حقانی (14)
اطلاع دادند که قرار است در مدرسه حقانی قم تاتری اجری شود ما که تا آن روز تاتر ندیده بودیم و سینما و تاتر کلاسیک و تلویزیون را حرام می دانستیم چون در مدرسه علمی و زیر نظر علماء بود به آنجا جهت دیدن نمایش رفتیم کلا صحنه های اجرا سیاسی بود یکی از آنها انسانی از رمق افتاده بود که با تلمبه او را باد می کردند تا سر پا شود یعنی برنامه استعمار برای کشورهای ضعیف ازجمله ایران را ترسیم و نمایش می دادند .
تاتر (نمایش) کلمه یونانی است و هنر هفتم است یعنی نمایش زنده سرگذشتها حالات و احساسات و تخیلات افراد که پانتومیم آن جذاب تر است
ساخت مدرسه علمیه حقانی ( منتظریه ) در قم به 1339 بر می گردد با مدیریت شهیدان آیت الله بهشتی ره و قدوسی و بنام واقف آن مرحوم حقانی پدر شهید حقانی امام جمعه و نماینده مجلس بندر عباس که هفتم تیر 1360 در انفجار حزب جمهوری اسلام به شهادت رسید

🔷مدرسه خان (15)
دلها از اعمال و افعال یزیدیان زمان مالامال از غیظ و غضب و غصه بود و مترصد فرصت تا بنحوی آن را سر رژیم خالی کرده و حالی کنند که باید شرش از سر ملت کم شود در روز 18 دی به مدرسه خان رفته بودم تعدادی از طلبه ها تابلو اعلانات را می خواندند تیکه ای از روزنامه اطلات 17 دی 56 در توهین به امام ره نصب گردیده بود طلبه ای با صدای بلند می خواند به اسم امام که رسید افراد شروع کردند به صلوات حالا طلاب بیشتر شده بودند مجددا به اسم امام رسید و صلوات سر دادند و جمعیت در حالی که شعار علیه رژیم می دادند قرار شد بعنوان اعتراض و شکوی به منزل آیت الله العظمی گلپایگانی ره در خیابان چهارمردان بروند در طول مسیر شعارها تندتر می شد جلو منزل جمعیت موج می زد و کوچه گنجایش آنرا نداشت در همین حین یکی از مزدوران گاز اشک آور به جهت متفرق کردن آنها به داخل جمعیت انداخت که باعث تشنج و التهاب شد و تعدادی از آنها از جمله حقیر به داخل منزل و اندرونی رفته و از در دیگر فرار کردیم و این اولین بار بود که از وقت آمدنم به قم صحنه خشم و خشونت رژیم را بچشم خود می دیدم .
آیت الله العظمی گلپایگانی ره از مراجع تقلید برجسته جهان اسلام و شیعه بود و مقبولیت و محبوبیت مردمی داشت و بعضا بعنوان یکی از مراجع ثلاث اعلامیه می داد ولی مواضع نرم داشت بعد از انقلاب به بعضی رخدادها اعتراض داشت لذا داماد وی آیت الله صافی نماینده وی در شورای نگهبان بود نماز بر پیکر بنیانگذار جمهوری اسلامی امام خمینی ره را ایشان اقامه کردند
مدرسه خان که روبروی حرم جنب گذر خان است در ضلع شرقی آستانه جنب بازار گذر خان است که در سال 1123 توسط مهدیقلیخان شاعر بنا شده و بعدها تخریب و توسعه و آخرین بازساخت در ایام زعامت مطلقه آیت الله العظمی بروجردی ره بر حوزه علمیه انجام شده است و در حال حاضر تولیت آن با فرزند ایشان و روزانه با 34 مَدرَس پذیرای 140 درس است....

به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

شاهدان کویرمزینان در #آپارات https://www.aparat.com/shahedmazinan

✍️یکی از حرکت هایی که بعنوان مبارزه منفی انجام دادم و خوب هم جواب داد استفاده نکردن از فامیلی اصلی و شناسنامه ام بود یعنی تاج. اگر چه تاج از قبل بوده و بما هو بد نیست و شاید خوب هم باشد ولی چون یکی از مظاهر طاغوت و شاهان شده بود اکراه داشتم از آن استفاده کنم لذا خود را مهدوی معرفی کردم که در بین مردم به آن نیز شهرت داشته و پدر بزرگم در حوزه علمیه مشهد به آن معروف بود و الان هم تخلص شعریم مهدوی است و این مقوله به همین منوال تا پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ادامه داشت.
در معنی تاج آمده التاج‏: الإكليل، و هو ما يصاغ للملوك من الذهب، و الجمعُ أَتواجٌ و تِيجان‏ و توجه الله تاج المُلك: كناية عن الإجلال و التوقير، در روایت در باره پیامبر ص آمده وَ صَاحِبُ التَّاج‏ وَ أَمَّا التَّاجُ فَالْمُرَادُ بِهِ الْعِمَامَةُ وَ لَمْ يَكُنْ حِينَئِذٍ إِلَّا لِلْعَرَبِ وَ الْعَمَائِمُ تِيجَانُ الْعَرَب‏ بحار ج : 16 ص : 13

🔷استنکاف از اخذ آجیل ( 5 )
امروزه آروزی هر فردی دسترسی به غذاهای حضرتی و متبرکات آن آستان مقدس است ولی شاید باورتان نشود آجیل حضرتی را در ایام عید نوروز به مدرسه دو درب آوردند ولی از گرفتن آن استنکاف کردیم به دلیل اینکه مسئولیت تولیت حرم در دست عوامل طاغوت و منصوب از طرف شاه بودند و ایام عید نوروز 1352 آن سال مصادف با ماه صفر نیز بود پس به یکی از دلائل فوق یا همه آنها شبهناک به نظر می رسید فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسانُ إِلى‏ طَعامِهِ (عبس 24) انسان باید به غذا و آب خود توجه کند حلال، طاهر، طیب، تمیز، لذیذ، عزیز، مفید و لازم باشد و کوچکترین شبهه و شائبه حرام در آن نباشد.
یکی از نعمات حرم رضوی برخورداری زائران و مجاورین از غذاهای متبرکه آن است که برای صبحانه و نهار و شام بصورت محدود و سهمیه ای با اقدام از طرق اینترنت، تلفن گویا و پیامک و حضوری در نعیم رضوی متصور است و در ایام دهه آخر صفر تا 250 هزار پرس سرو می شود که البته موارد فوق استثنائات دارد و برای زائران خارجی، خانواده شهداء و ایثارگران و زوجهای جوان و... در نظر گرفته می شود و الان که کرونا سایه شوم خود را بر سر مردم و کشور عزیزمان مستولی کرده پخش غذا برای مرضای کرونائی بیمارستانهای مشهد نیز در دستور کار است .
🔷سکونت طلاب ( 6 )
یکی از امتیازات طلاب و حوزات علمیه بر خوداری از خوابگاه و مَدرَس و مُدَّرِس و شهریه است که بعنوان سربازان امام زمان (عج) تحصیل کرده و در خدمت مردم پاسخگوی نیازهای دینی و علمی و معنوی آنها باشند که این مهم علاوه بر تامین از منابع سهم امام از نصف خمس وقف نیز در طول ازمنه متمادی به کمک آمده است نمونه آن وجود مدارس علمیه ساخته شده در گذشته در مشهد و قم و دیگر شهرها و کشورهاست خصوصا در دوره تیموریان و صفویه بعنوان مثال مدارس مشهد دو درب بالاسر پریزاد نواب سمیعیه (باقریه) عباسقلیخان خیراتخان میرزاجعفر سلیمانیه آقاجان بهزادیه سعدیه مستشاریه (سیدمیرزا-ملاتاج) باغ رضوان و ... است که بعضی از آنها در توسعه حرم تخریب و بعضی نوسازی شده است الغرض اینکه حجره ما در مدرسه دو درب کوچک و دلگیر و شلوغ بود تصمیم رفتن به جای بهتر گرفتیم مدرسه سمیعیه (باقریه) در اول خیابان شیرازی ( نادری – بالا خیابان ) توسط اوقاف شاه به نحو خیلی عالی با امکانات لازم ساخته شده بود ولی طلاب احتیاط کرده حتی داخل آن نمی رفتند چه برسد به اینکه در آن ساکن شوند مثل مدرسه سپهسالار تهران که ما هم عطایش را به لقایش بخشیدیم البته این مدرسه در قبل به نام باقریه بوده و محل رشد علماء بزرگ ولی رضا شاه قلدر بعد از بازسازی آن و خلع لباس علماء اعلام و جلوگیری از تحصیل علوم دینی متعارف آن را در اختیار فرهنگ جهت دانش آموزان قرار داده بود که بعد از تبعید او به جزیره موریس توسط آیت الله کفایی فرزند آخوند خراسانی (ره) صاحب کفایه از فرهنگ پس گرفته و ساخت آن در سال 54 به اتمام و در همان سالها در طرح توسعه حرم کاملا تخریب می گردد.

✍️دریافت نامه (7)
حجره کوچک ما در مدرسه دو دَر چون متصل به حرم بود بعضا مفتخر به مهمان های دور و نزدیک اعم از نزدکان و یا همشهریان می شدیم که این رویه بعنوان یک سنت از گذشته مرسوم بود که هم خوب بود و هم بد! خوب بود بخاطر دور بودن از وطن و تجدید دیدار و اطلاع از خانواده که وسیله ارتباطی ما فقط نامه بود و بد بخاطر مزاحمت برای درس و احیانا انعکاس وضعیت سیاسی ما برای خانواده و ناراحتی آنها. بعنوان مثال در همان ایام اولیه تحصیل در سال 51 که علیه شاه و خاندان منحوس او روشنگری و بد گویی نزد مهمانها کرده بودیم نامه ای را از یکی از بستگان نزدیک از طریق پست دریافت کردم که بعنوان دلسوزی هشدار داده بود و در پایان نوشته بود بمحض خواندن نامه آن را پاره کن که خود خطر دیگری بدست خودمان برای خودمان بود و مشخص بود نقل آن توسط بعضی از مهمانان سوژه شده است البته ما گوش به نصایح آن عزیز ندادیم چون وظیفه خود می دانستیم و الا که نباید طلبه می شدیم.
تبیین ظلم و معرفی ظالم یک اصل و لازم است نه باید ظالم بود و نه مظلوم لا تَظْلِمُونَ وَ لا تُظْلَمُونَ (بقره 272 ) و باید ظالم را شناخت و شناساند و تبری جست و با او مبارزه کرد در نیت و قول و فعل كُونَا لِلظَّالِمِ خَصْماً وَ لِلْمَظْلُومِ عَوْناً (مستدرك‏الوسائل 12)

🔆اعتراض (8)
یکی از موارد و مشخصات مهم وظایف یک مسلمان بلکه انسان خصوصا طلبه ها که داعیه داشتن و معرفی اسلام ناب را دارند انجام وظایف و در راس آن امر به معروف و نهی از منکر خصوصا عملی آن است آنهم با عامل بودن خود که لم تقولون مالا تفعلون در همین راستا بارها سوار اتوبوس می شدم و مواجه با پخش ترانه و یا موسیقی مبتذل توسط راننده که بعضی وقتها با تذکر خاموش کرده یا صدای آن را کم می کردند ولی در چند مورد اتفاق افتاد که راننده توجه نکرد که منهم شروع به خواندن قرآن با صدای بلند می کردم و یا وسط بیابان و یا خیابان از اتوبوس و یا تاکسی پیاده می شدم .
نظریه : در اینکه پرهیز از لغو و لهو و باطل لازم است شکی نیست ولی باید مصادیق آن را پیدا کرد در معنی لهو آمده یعنی باطل و آنچه انسان را از یاد خدا غافل کند که معمولا افراد لاهی غافل از ذکر خدا هستند و تشاغل به دنیا و تغافل از عقبا را دارند یکی از اوصاف مومنین پرهیز و اعراض از لغو است و إذا سمعوا اللغو أعرضوا عنه - و الذينهم عن اللغو معرضون يعني از كل لعب و معصية، و دوری از کلامی که در آن نفعی نیست و حتی در شنیدنش حسرت و ندامت اخروی هست لا تسمع فيها لاغية لا يسمعون فيها لغوا و لا كذابا – لغو و لهو و لعب قول زور است که باید از آن اجتناب کرد و اجتنبوا قول الزور [22/30] الزور: الكذب و الباطل و البهته. أنه يدخل في الزور الغناء و سائر الأقوال الملهية و تزویر تزيين الكذب.است و عدول و انحراف از حق
و الغناء ككساء: الصوت المشتمل على الترجيع المطرب أو ما يسمى بالعرف غناء و إن لم يطرب، سواء كان في شعر أو قرآن أو غيرهما، و استثني منه الحدو للإبل‏ البته در این مقال فتوای مراجع عظام ادام الله ظلهم در حرمت و حلیت ملاک عمل است
بعضی از فتاوای مقام معظم رهبری در مورد غناء و موسیقی - غنا عبارت است از صدای انسان در صورتی که با ترجیع همراه بوده و مناسب مجالس لهو و گناه باشد که خواندن به این صورت و گوش‌دادن به آن حرام است. استفاده از آلات موسیقی برای نواختن موسیقی لهوی مضل عن سبیل الله مطرب جایز نیست. گوش‌دادن به غنا به‌طور مطلق حرام است، موسيقى اگر مناسب با مجالس لهو و گناه نباشد و مفسده‏اى هم بر آن مترتّب نگردد، دليلى بر حرمت آن وجود ندارد نواختن موسيقى غيرلهوى، اگر براى اجراى سرودهاى انقلابى يا دينى و يا براى اجراى برنامه ‏هاى فرهنگى مفيد و برنامه ‏هاى ديگر با غرض عقلايى مباح باشد، اشکال ندارد به شرط اينکه مستلزم مفاسد ديگرى نباشد و همچنين آموختن و ياد دادن نوازندگى براى امر فوق فى‏ نفسه اشکال ندارد. ولى ترويج موسيقى با اهداف عاليه نظام مقدس اسلامى سازگار نيست.
🔆مدرسه نواب (9)
با رایزنی لازم به فضل الهی بعد از تلاش زیاد موفق به گرفتن حجره تک نفره 20/1 در 3 متر در مدرسه نواب (صالحیه ) شدم و برای تحصیل صبح و بعد از ظهر به مدرسه تحت برنامه مرحوم موسوی نژاد می رفتم در اثناء اقامت در مدرسه نواب مجله ای از دارالتبلیغ قم برایم آمد که روی جلد آن عکس آیت الله شریتعمدار بود و آن را در اطاقم نصب کرده بودم یکی از طلابی که از قم به اطاقم آمد بدون سوال عکس را از دیوار کند و ریز ریز کرد و گفت ایشان با رژیم شاه همکاری دارد و این فتح باب بیشتری شد برای آینده که رفتن به قم در دستور برنامه ریزیم قرار گیرد که بعدا توضیح داده خواهد شد...

به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

#️⃣شاهدان کویرمزینان در #آپارات https://www.aparat.com/shahedmazinan

آشنایی مختصر

✍️حاج شیخ محمد علی تاج مزینانی که ما او را به نام و عنوان شیخ علی می شناسیم فرزند مرحوم حاج محمد حسن تاج ( مهدوی ) سال 1337 در مزینان به دنیا آمد و پس از طی تحصیلات ابتدائی در زادگاهش و علی رغم فراهم بودن تحصیلات کلاسیک و راحتی آن به علت علاقه شخصی و سابقه خانوادگی در عالم پروری بعد از چند ماه تحصیل در مدرسه علمیه مزینان سال 1351 برای آموختن علوم حوزوی مهاجر جوارحضرت رضا (ع) شد و در حجره پسر عمویش حاج شیخ محمد صادق مزینانی در مدرسه دو درب رحل اقامت گزیده و بعد از مدتی به مدرسه نواب که یکی از بهترین مدرسه های مشهد است و با مدیریت حجه الاسلام موسوی نژاد اداره می شد راه پیداکرد و تا سال 56 در آن به تحصیل علوم دینی پرداخت.
🔷 این طلبه ی پرتلاش مزینانی بعد از کسب رتبه قبولی و در آستانه شروع مبارزات علیه رژیم پهلوی راهی قم شد تا از فقه جواهری و فلسفه هادوی و اخلاق مشکینی بهره مند گردد و در این مقطع از خوان علمی بزرگورانی که از جمله آنها حجج اسلام و آیات گرام اعتمادی، باغانی ، فاضل نوری ، زنجانی ، مشکینی و... فیض برد و در کنار تحصیل از باب زکات العلم و تبلیغ اسلام و مبارزه با ظلم طاغوت به شهرهای مختلف مانند گرمسار ، نیشابور و شیراز سفر کرده و تا آستانه دستگیری پیشرفت اما با وجود تهدیدها و تطمیع ها از مبارزه خسته نشده و شعارهای ارزشی قم را به شهرهای مختلف تهران، سبزوار و مزینان منتقل می کرد.
🔷 با اوج گیری مبارزات انقلابی، فعالیت این انقلابی جوان هم بیشتر شد و بر بالای منبر و در اماکن مختلف مفاسد طاغوت را فریاد می زد تا آنجا که تعدادی از بزرگان مزینان وی را نصیحت می کردند احتیاط کند چون پاسگاه اخطار داده و مشکلی برای هیئات به خصوص هیئت ابوالفضلی که وی در عاشورای سال 57 قبل از سخنرانی زنده یاد حاج شیخ محمود شریعتی صحبت می کرد پیش نیاید .
🔺شب عاشورای سال 57 که هیئت ابوالفضلی میهمان هیئت علی اکبری بود او چند جمله صحبت کرد و با شعار مرگ بر شاه جوانان؛ مجلس به اعتراض تبدیل شد و روز عاشورا یکی از بزرگان مزینان به او پیغام داد که پاسگاه شما را خواسته اما وی در پاسخ گفت : من با پاسگاه کار ندارم اگر آنها کار دارند بیایند .
🔷روز بعد پاسگاه شیخ جوان را همراه با مرحوم شیخ نقره که روحانی مبارزی بود و در همان دوره به مزینان می آمد و در بیداری و هدایت حرکت انقلابی منطقه نقش فعالی داشت احضار کرد اما شیخ علی به کمک برادرش حسین راهی سبزوار شد و چند روز در تظاهرات آنجا شرکت کرد و پس از آن عازم قم شد و در آستانه پیروزی انقلاب به مزینان بازگشت و مبارزاتش را ادامه داد.
🔷با قطعی شدن بازگشت معمارکبیر انقلاب به وطن حاج شیخ علی مهدوی در شب ورود امام خمینی(ره) به همراه دو نفر از همشهریانش از مزینان به تهران رفته و در راهپیمایی دانشگاه تهران و بهشت زهرا(س) و روزهای بعد مدرسه علوی شرکت کرد.
🔷این روحانی مبارز مزینان پس از پیروزی انقلاب ضمن حفظ روحیه ی انقلابی و مبارزه با منافقین و زیاده خواهان به ادامه تحصیل در مدارس علمیه پرداخت و با آن که در مدرسه عالی قضائی قم رشته فرهنگی پذیرفته شد اما جبهه را انتخاب کرد وافتخار 18 ماه حضور در مناطق جنگی را در کارنامه زرین خود دارد.
🔷رفتن به حبهه و نیروی هوائی آبدانان ایلام؛ بهانه ای برای خدمت حاج شیخ علی مزینانی تاج (مهدوی) درصف نیروهای مسلح جمهوری اسلامی شد و با سمت جانشین رئیس اداره عقیدتی سیاسی نیروی دریائی ارتش با رتبه 19 بازنشست شد .

✍️خاطرات
تحریر و تقریر خاطرات در واقع بردن انسانها به گذشته است و فراز و نشیب های آن درس است برای آیندگان و مطالعه خاطرات بنحوی خواندن تاریخ است که گویا در گذشته یکی از آنها بوده و حضور داشته است خاطرات افراد ابعاد مختلفی دارد اینجانب اگر چه در زمان تحصیل در مشهد و قم خاطراتم را ننوشته و بعید العهد شده ام ولی با توجه به محفوظات ذهنی که بحمدالله هنوز یاریم می دهد و ان شاءالله تا آخر عمر اینگونه باشد و هر جا لازم بوده به اینترنت نیز مراجعه کرده ام و یا از شاهدان عینی کمک گرفته ام تا خاطرات سیاسی 57 تا 51 قبل از انقلاب شکوهمند اسلامی خودم را که مستقیما در آن نقش داشته بنویسم که تقدیم علاقه مندان می گردد
من الله التوفیق و علیه التکلان تاج مزینانی

🌐دیدار با شهید هاشمی نژاد (1)
در زمان تحصیل در حوزه علمیه مشهد مقدس و در مدرسه دو درب (یوسفیه ) در حجره3 x 2 مقابل مدرسه پریزاد با پسر عمو حجره داشتیم و من تازه وارد حوزه علمیه شده بودم در این اطاق کوچک سه نفر اقامت داشتیم و بعضا طلاب دیگری نیز برای گعده(دوره نشستن) آنجا می آمدند و بعضا شبها علیه شاه و عوامل او بحث سیاسی می شد که تصمیم گرفته شد بهمراه عده ای از طلاب پیاده به دیدار شهید والامقام هاشمی نژاد(ره) که از تازه زندان آزاد شده بود برویم زمان شرفیابی بعلت ممنوع المنبر بودن ایستاده آیات کفر به طاغوت و اجتناب از او و ایمان به الله را به حاضران توصیه و تاکید نمودند« فَمَنْ يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ فقد استَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقى‏» (بقره ى 256) مدرسه دو درب که به نام واقف آن یوسفیه نام داشته ( میرزا امیر یوسف ملقب به غیاث الدین پدر گوهر شاد ) با 32 حجره و 500 متر بنا در سال 843 در بازار زنجیر و در دوران تیموریان ساخته شده و الان دارالقران آستان قدس است و مدرسه پریزاد که توسط ندیمه گوهرشاد و از وسائل اضافی مسجد برای طلاب زائر ساخته شده مقابل آن قرار دارد و الان مرکز پاسخگوئی به سوالات است و تا کنار ضریح مقدس کمتر از 20 متر فاصله دارد .
🌐 نماز آیه الله تبریزی ره (2)
فاصله مدرسه دو درب تا مسجد گوهرشاد زیاد نیست ولی در همین محدوده چندین نماز مُجَزّی در حرم و رواق ها و شبستانهای مسجد گوهر شاد بر گذار می گردید ولی علماء و طلاب جوان انقلابی از جمله حقیر فقط در نماز جماعت شبستان جنوب شرقی مسجد گوهرشاد (شبسان تبریزی ) که توسط حضرت آیه الله حاج شیخ غلامحسین تبریزی (ره) اقامه می شد شرکت می کردیم و ایشان را عادل و انقلابی می دانستیم
آیه الله حاج شیخ غلامحسین تبریزی یکی از مجتهدین به نام مشهد بود که درجه اجتهاد خود را در نجف اشرف گرفته و به درجات عالی تهذیب نفس نیز رسیده بود وی نماز جمعه را در زمان غیبت واجب دانسته و سی سال و اندی آن را اقامه می کردند تا اینکه در سال 1359 در سن 97 سالگی رحلت نموده و در جوار شهید هاشمی نژاد در حرم رضوی مدفون گردیده است. نامبرده دنیا را می خواست تا دو رکعت نماز بالای سر مطهر امام (ع) بخواند .
مسجد گوهرشاد در جوار حرم رضوی بمساحت 9410 متر با چهار شبستان و چهار ایوان که ایوان بزرگتر جنوبی برای اقامه نماز جماعت دارای محراب مقصوره و منبر است و توسط گوهرشاد آغا مشهور به بلقیس زمان دختر امیر غیاث الدین همسر امیر شاهرخ در سال 818 هجری قمری ساخته شده است و تا کنون چند بار بازسازی شده است .

🌐عدم تایید (3)
هنوز مکلا بودم چون مدارج تحصیل برای مفتخر شدن به لباس روحانیت را طی نکرده بودم و از طرفی معمم شدن علاوه بر داشتن مسئولیت باید در حدی پاسخگوی سوالات مردم نیز باشی ولی سختی ملبس بودن آنهم در زمان طاغوت برایمان آسان بود ان مع العسر یسرا و برای اینکه مشخص باشد فرد طلبه است به دلخواه خود کلاه مخصوص سر می گذاشت و پالتو بلند می پوشید در همین ایام چند نفر از اقوام به مشهد مشرف و اصرار داشتند پای منبر نوغانی بروند و من چون می دانستم وابسته به دربار و ثناء گوی رژیم است و علیه دستگاه سخن نمی گوید لذا اکراه داشتم بعنوان راه بلد با آنها بروم و شرط کردم بشرطی با شما می آیم که کلاهم را بردارم تا تایید او نباشد.
شیخ محمد رضا نوغانی درجات تحصیل خود را در مشهد طی کرده و در فن سخن توانا بود به نحوی که به شهرهای مختلف ایران دعوت می شد و مجالس مهم مشهد را عهده دار بود که از رادیو سراسری پخش می شد ولی متاسفانه در زندان متعهد به همکاری و ماست مالی کارهای رژیم منفور پهلوی شده بود و نهایتا در اوج روزهای پیروزی انقلاب اسلامی و حمله به منزلش احساس خطر کرد و از ایران به لندن گریخت و در سال 1395 بعد از مدتی بیماری در همانجا فوت و مدفون گردیده است قَالَ ع زَلَّةُ الْعَالِمِ كَانْكِسَارِ السَّفِينَةِ تَغْرِقُ وَ تُغْرِق لغزش عالم مثل شکسته شدن کشتی است که هم خود و هم دیگران را غرق می کند بحار ج 2 ص 58

به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

#️⃣شاهدان کویرمزینان در #آپارات https://www.aparat.com/shahedmazinan

استاد دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به ارتباط میان سیاستگذاری اجتماعی و مسئولیت اجتماعی شرکتی گفت: «مسئولیت» و برداشت ما از آن، زیربنای تجویزها سیاست گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های رفاهی در جوامع مختلف است.

به گزارش ایسنا، علی اکبر تاج مزینانی در وبینار «گفت و گوی اجتماعی پیرامون سیاست‌های رفاهی، مسئولیت اجتماعی و خیرهمگانی» به بحث پیرامون سیاست گذاری اجتماعی و نقش مسئولیت اجتماعی شرکتی در رفاه اجتماعی پرداخت و اظهار کرد: جای فعالیت‌های تحقیقاتی در حوزه مسئولیت های اجتماعی و نقشی که می‌تواند در رفاه داشته باشد بسیار خالی است.

وی با اشاره به ارتباط میان سیاستگذاری اجتماعی و مسئولیت اجتماعی شرکتی گفت: در سیاست گذاری اجتمای با یکسری اصول و ارزش‌هایی مواجهیم که برنامه‌ریزی مبتنی بر آن انجام می‌شود. برابری، انصاف، عدالت، انتخاب، آزادی، کارایی یکسری از اصول هستند که حق و تکلیف یا مسئولیت نیز از جمله آنهاست و هر برداشت از هرکدام از این اصول و ارزش‌ها داشته باشیم، نوع سیاست‌گذاری را بسیار تحت تأثیر قرار خواهد داد.

استاد دانشگاه علامه طباطبایی افزود: اگر معتقد به برابری فرصت و نقطه شروع باشیم یک نوع از سیاست گذاری‌ها را داریم که به دنبال برابر کردن نقطه شروع، مقررات و رویه‌ها می گردیم که کسی از بازی بیرون نماد، اما اگر معتقد به برابری نتیجه در قالب بهره‌مندی رفاهی باشیم باید به دنبال آن برویم که در برخورداری رفاهی با توجه به شاخص‌های مختلف، افراد حداقل در کف استانداردهای زندگی برابر باشند.

تاج مزینانی با بیان اینکه برداشت‌ها از برابری مختلف است که نظام‌های مختلف بر اساس آن برنامه ریزی می‌کنند گفت: به عنوان مثال نظام لیبرال به دنبال برابرسازی رویه‌ها است و از آن سو سوسیال دموکراسی به دنبال برابرسازی نتایج رفاهی است و می‌خواهد همگان در یکسری شاخص‌های رفاهی با همدیگر برابر شوند. 

وی افزود: از میان ارزش‌های اساسی که نام بردیم، «مسئولیت» و برداشت ما از آن، زیربنای تجویزها سیاست گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها است. اینکه مسئول چه کسی است و مسئولیت تأمین رفاه بر عهده چه کسی است؟ در تعیین سیاست گذاری‌های رفاهی تعیین کننده است. به عبارت دیگر باید مشخص شود که ما معتقدیم مسئولیت تامین رفاه بر عهده فرد است یا سطوح دیگری از مسئولیت هم داریم؟.

 استاد دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اینکه در حوزه رفاه اجتماعی بازیگران و فراهم کنندگان مختلفی در امر رفاه داریم گفت: در واقع فراهم کنندگان متنوع و متکثر هستند. در وهله اول خود فرد یک بازیگر اصلی در فراهم سازی رفاه برای خودش است. دولت بازیگر دیگری است. بازار یا بخش خصوصی، کارفرمایان و سازمان‌های مردم نهاد نیز از دیگر فراهم کنندگان هستند. یکی از مناقشات اصلی در نظریه رفاه این است که مسئولیت اصلی در حوزه تأمین رفاه با کیست.

تاج مزینانی ادامه داد: لیبرال‌ها با توجه به رویکرد فردگرایانه، فرد را مسئول اصلی تأمین رفاه خودش می‌دانند و معتقد به رفاه فردی هستند و با رفاه اجتماعی از هرنوعش مخالف‌اند، مگر اینکه به صورت داوطلبانه و یا خیریه باشد. آنها با سازوکار جمعی برای تامین رفاه روی خوش نشان می‌دهند. اگر فرد برای تامین رفاه خودش اقدام نکند مقصر شناخته می‌شود.

 استاد دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه در این اندیشه، شما از طریق بازار یا بخش خصوصی می توانید به رفاه تجاری دست پیدا کنید گفت: بخش خصوصی هم هیچ مسئولیتی فراتر از فراهم کردن این رفاه در ازای وجه دریافتی ندارند.

وی افزود: یک سطح دیگر خانواده هستند که تحت عنوان فراهم کننده رفاه غیررسمی شناخته می شوند. ایدئولوژی‌های محافظه کارانه بر مسئولیت خانوادگی تاکید دارند. در کنار فرد، خانواده هم مسئول است و مسئولیت خانوادگی یک مسئولیت بسیار مهم است و آشنایان و خانواده اولویت بیشتری دارند و نباید آن را به بازار یا دولت سپرد.

تاج مزینانی با بیان اینکه از یک سو، با مسئولیت دولتی هم مواجه هستیم اظهار کرد: برخی مسئولیت را در وهله اول بر عهده دولت می‌دانند و ایدئولوژی‌های چپ چون سوسیال دموکراسی معتقدند که دولت مسئولیت تأمین رفاه را برعهده دارد و نهادهای دولتی هم مسئولیت عام دارند و هم مسئولیت خاص. مثلا در قبال اقشار آسیب دیده چون معلولان مسئولیت خاصی متوجه نهادها است. در اشتغال یا تخصیص سهمیه‌های مناطق محروم برای ورود به دانشگاه و مانند آن نیز همینطور است.

 این استاد دانشگاه علامه طباطبایی افزود: آن چیزی که شاید بیشتر به مسئولیت اجتماعی شرکتی مرتبط است بحث بازیگران بخش خصوصی است. بازار به عنوان یک فراهم کننده و همچنین بخش‌هایی از بازار که فعالیت‌های غیررفاهی انجام می‌دهند ولی دارای تاثیرات اجتماعی هستند در اینجا مطرح است. بیمارستان‌های خصوصی، مدارس و دانشگاه‌های غیرانتفاعی، انبوه سازان مسکن شرکت‌های رفاهی از این جمله هستند که رفاه تجاری ارائه می‌دهند، نه به عنوان حق شهروندی بلکه در ازای دریافت هزینه آن کار انجام می‌دهند.

وی با اشاره به اینکه در اینجا یک دیدگاه این است که بخش خصوصی کاری غیر از سودآفرینی ندارد و وظیفه حل مشکلات اجتماعی را برعهده ندارد گفت: اما به تدریج حتی طرفداران بازارآزاد هم به دلایل مختلف به سمت پذیرش مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها حرکت کردند.

وی افزود: مسئولیت اجتماعی شرکتی دایره بسیار گسترده‌ای دارد و می‌تواند تأمین کننده مهمی در حوزه رفاه اجتماعی باشد که نه فقط به عنوان رفاه تجاری بلکه به عنوان بازیگر رفاه اجتماعی نقش ایفا کند. ادبیات مربوط به رفاه شغلی نیز رو به گسترش است، یعنی نقش کارفرمایان در تأمین رفاه برای کارکنان خودشان چقدر است و تقسیم کار بین آنها و دولت در تأمین رفاه است باید به چه نحوی انجام شود. ادبیات رو به گسترشی مطرح است و بخشی از آن با مسئولیت اجتماعی شرکتی همپوشانی دارد. در ایدئولوژی های محافظه کارانه نقش نهادهای صنفی و کارفرمایی برای تأمین رفاه شهروندان بسیار برجسته است و آنها مزایای رفاه شغلی را به طور گسترده فراهم می‌کنند.

 استاد دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اینکه نهادهای داوطلبانه و خیریه‌ها نیز رفاه داوطلبانه را فراهم می‌کنند و اینجا هم شاهد ایفای نقش مسئولیت اجتماعی هستیم که در آن با خبر بودن اعضای جامعه از همدیگر و توجه به حال همدیگر دیده می‌شود عنوان کرد: اگر این سمن‌ها به صورت سازمانی فعالیت کنند، بحث مسئولیت شرکتی درباره آنها هم مطرح است. بنابراین به طور کلی اینکه ایدئولوژی‌های رفاهی یا مکاتب سیاست‌گذاری در اینکه مسئولیت را برعهده چه کسی بگذارند، تفاوت‌ها و تعارض‌هایی در تجویز سیاست های رفاهی با یکدیگر دارند.

تاج مزینانی تاکید کرد: شاید در نگاه دولت رفاه محور، دولت محور به تامین رفاه، نگاه شود اما همه ما این را می‌دانیم که دولت به تنهایی نمی‌تواند از عهده تامین رفاه برآید. ایدئولوژی سومی داریم که بر شبکه سازی از همه بازیگرانی که می‌توانند در فراهم سازی رفاه نقش ایفا کنند تاکید دارد که باید بر مبنای آن، ائتلافی ایجاد شود که به طور  خاص در آن، نقش مغفول مسئولیت اجتماعی شرکتی مورد توجه قرار بگیرد.

 به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

رییس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به چالش تودرتویی نهادی، موازی کاری و عدم یکپارچگی در نهادهای متصدی نظام رفاهی در حوزه سیاست گذاری رفاهی گفت: به نظر می رسد اکنون می تواند بهترین زمان و فرصت برای ادغام این نهادهای موازی با توجه به هم‌راستایی بین اجزای مختلف حاکمیت باشد.

علی‌اکبر تاج مزینانی در وبینار عدالت اجتماعی و سیاست‌های رفاهی که به همت موسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی و با همکاری پژوهشکده مطالعات و سیاست‌گذاری اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد به معرفی و تبیین مهمترین چالش‌های پیش روی سیاست‌گذاری رفاهی در ایران پرداخت و گفت: علی‌رغم اینکه در قانون اساسی اهداف و سیاست‌ها روشن است، تشتت گفتمان رفاهی در کشور یکی از چالش‌های مهم سیاست گذاری رفاهی است.

وی افزود: در دهه‌های گذشته شاهد بوده‌ایم که در مقام عمل از این مهم فاصله گرفته شده و برداشت‌های متعارض از قانون اساسی علی‌رغم صراحتش وجود دارد. بعضاً از سوی برخی مسئولین و دولتمردان هم حرف‌هایی خلاف قانون اساسی و اصول مصرح قانون اساسی زده می‌شود. در مجموع می‌توان گفت که گفتمان منقحی درباره عدالت اجتماعی در کشور وجود ندارد.

مزینانی با بیان اینکه مسئله دیگر، چالش فقدان یادگیری سیاستی است که گویی جایی در نظام سیاستی ما ندارد گفت: انباشت تجربه سیاستی در این کشور اتفاق نمی‌افتد که ببینیم در این دهه‌ها چه کارهایی شده و چه تجارب سیاستی کسب شده و نقاط ضعف و قوت چه بوده است. یکی از شاه بیت‌های ناکارآمدی در نظام رفاهی و سیاست‌گذاری رفاهی به چالشی بزرگ تحت عنوان نظام تأمین مالی نارکارآمد و ناپایدار برمی‌گردد. معمولاً به سراغ منابع نوسانی، اقتضایی و دچار مشکلات عدیده می‌رویم که خودش آسیب‌آفرین است.

رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی  ادامه داد: مهم‌ترین راه برای تأمین مالیِ سیاست‌های اجتماعی، «مالیات» است. روش‌های مختلفی را می‌توان برای تأمین مالی درنظر گرفت. مشارکت‌ هم یکی از محورهای مهم است که آن هم در یک نظام سالم اقتصادی و مولد اتفاق می افتد و بسیاری از افراد خودشان می‌توانند شغل مولدی داشته باشند که از طریق آن هم مالیات  و هم حق بیمه بپردازند و خدمات اجتماعی دریافت کنند. این راه‌های سالم تأمین مالی که کارآمد و پایدار است به دلایل مختلف از جمله این که به صورت دوره‌ای منابعی مثل درآمدهای نفتی را داشته‌ایم به حاشیه رفته‌اند.

وی با اشاره به چالش دیگر که پیوسته به دامنه آن افزوده شده است اشاره کرد و گفت: تودرتویی نهادی، موازی کاری و عدم یکپارچگی در نهادهای متصدی نظام رفاهی است؛ این چالش مهم است. ما با دیوان سالاری متعدد مواجهیم. به عنوان مثال چند صندوق بازنشستگی داریم که بسیاری از آنها یا متعلق به دولت است یا شبه دولتی است یا از بودجه دولتی به نحوی استفاده می‌کند. ۱۸ صندوق بازنشستگی داریم که به لحاظ استاندارد بیمه‌ای درست عمل نمی‌کنند و اداره این‌ها باری بر دوش نظام رفاهی است. یا بیش از هفت نهاد و ۹ برنامه در زمینه مسکن محرومین فعالیت می‌کنند اما نه تنها معضل مسکن حل نشده، بلکه مشکلات بیشتر هم شده است و نتوانستیم مشکل مسکن را حل کنیم.

مزینانی افزود: هرکدام از نهادهای حمایتی یک بروکراسی دارند. هزینه اداره این بروکراسی، محرومیت چندگانه یا بهره‌مندی چندگانه از دل این امر نشئت می‌گیرد. در زمان تصویب قانون جامع ساختار رفاه موفق نبودیم این موازی کاری را به حداقل برسانیم. در صورتی که تجمیع و هماهنگ‌سازی می‌تواند برای اداره رفاه اجتماعی در کشور مفید باشد.

رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اینکه اخیراً بحث نظام متمرکز تأمین اجتماعی مطرح بود که طرح خوبی است، اما رویکرد ادغامی شاید بتواند به نحو بهتری از بار بروکراسی بر دوش نظام رفاهی بکاهد اظهار کرد: به نظر می رسد اکنون با توجه به هم‌راستایی بین اجزای مختلف حاکمیت، بهترین فرصت برای این کار می‌تواند باشد. به عنوان مثال چندی پیش تمام بانک‌های نیروهای مسلح ادغام شدند. اکنون در حوزه رفاهی با نهادهای موازی روبه روییم اما تدبیری برای عرضه مازاد بروکراتیک صورت نگرفته است.

وی اضافه کرد: یک چالش دیگر تعارض منافع است که در نظام سیاست‌گذاری رفاهی کشور حل نشده است. در بسیاری موارد سیاست‌گذار، مجری و بهره‌بردار یکی هستند و عملاً منافع مشترکی دارند که هیچ فکری برای آن نمی‌شود.

مزینانی با اشاره به ظرفیت مسئولیت اجتماعی شرکتی که در سال‌های گذشته مورد غفلت قرار گرفته است گفت: بسیاری از شرکت‌ها از این ظرفیت برای پیشبرد برخی برنامه‌های رفاهی استفاده می‌کنند. اقداماتی در این زمینه آغاز شده، اما گام‌های اولیه است و راه طولانی در پیش داریم.

رییس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی به غیبت ذی‌نفعان اصلی رفاه در چرخه سیاست‌گذاری رفاهی نیز به عنوان یکی دیگر از چالش‌ها اشاره کرد و گفت: فقدان گفت‌وگوی اجتماعی را در این زمینه شاهدیم. چالش دیگر می‌تواند غلبه رویکرد توزیع پول یا پولپاشی بر رویکرد سرمایه گذاری اجتماعی باشد که به‌خصوص در یکی دو دهه اخیر اتفاق افتاده است. اکنون چند نوع یارانه داریم. رویکرد سرمایه گذاری اجتماعی این ایده را مطرح می‌کند که به جای اعطای مستقیم یارانه، منابع طوری مصرف شوند که عوایدش در میان مدت و بلند مدت به نظام رفاهی برگردد و صرفاً مصرفی نباشد و رویکرد پایداری در زمینه توانمندسازی افراد محروم وجود داشته باشد. صرف رویکرد پول پاشی یکی از آسیب‌های جدی در این حوزه است.

وی افزود: سیاست زدگی در نظام رفاه اجتماعی، فقدان پاسخگویی در نظام رفاهی، فساد و فقدان شفافیت، سوءگیری‌های متعدد در نظام سیاست گذاری و فقدان نظام نظارت و ارزیابی، برخی دیگر از چالش‌های این حوزه هستند.

 به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

یک جامعه‌شناس معتقد است برخلاف آنچه عامه مردم تصور می‌کنند، ویروس کرونا آنچنان هم عادل نیست. چرا که درست است که بین فقیر و غنی فرقی نمی‌گذارد، اما گروه‌های اجتماعی که از تمکن مالی برخوردارند کمتر از مخاطرات طبیعی متضرر می‌شوند.

گفت‌وگوی پیش رو، درباره تأثیراتی است که شیوع بیماری کرونا بر طبقات اجتماعی و به‌طور ویژه، اقشار آسیب‌پذیر داشته و خواهد داشت. در این باره، تمهیداتی که باید اندیشیده شود را از دکتر علی‌اکبر تاج‌مزینانی، دانشیار و رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی و از اساتید سیاست‌گذاری اجتماعی، جویا شدیم. 

کرونا دو سه هفته‌ای است شرایط کشور را به حالت فوق‌العاده درآورده است. با توجه به شیوع این بیماری، آیا تعلق به یک طبقه اجتماعی و اقتصادی خاص می‌تواند در کاهش یا افزایش ریسک ابتلا مؤثر باشد؟

در ارتباط با این پرسش، پاسخ مثبت است. کرونا و به‌طور کلی بیماری‌های فراگیر تأثیر عمیق‌تری بر طبقات پایین جامعه و تأثیرات منفی بیشتری بر ایشان خواهند داشت. همچنین امکان ابتلای آنها به این بیماری بیشتر است. به‌طور کلی در بحث عدالت اجتماعی، مفهومی به نام عدالت زیست‌محیطی مطرح است و این نکته را متذکر می‌شود که در مواجهه با طبیعت و پدیده‌های طبیعی چه مثبت و چه منفی، گروه‌های اجتماعی چطور از مواهب و نعماتی که در طبیعت وجود دارد بهره‌مند و چگونه از مخاطرات طبیعی متضرر می‌شوند.

تحقیقات نشان داده که معمولاً گروه‌های محروم و فقیر و طبقات پایین اجتماعی و اقتصادی جامعه، آسیب‌پذیری بیشتری در برابر مخاطرات طبیعی از جمله سیل، زلزله، طوفان و همچنین در برابر بیماری‌های همه‌گیر دارند. تجربه‌های مختلف در نقاط مختلف دنیا از جمله در کشورهای توسعه‌یافته هم این را نشان داده و امری است ثابت شده که گروه‌های محروم‌تر و طبقات پایین‌تر اجتماعی و اقتصادی ریسک بیشتری را نسبت به بیماری‌های فراگیر متحمل می‌شوند.

آنچنان که می‌گویند عادل نیست

چگونه فقر می‌تواند به‌عنوان یک فاکتور مؤثر در جریان یک بیماری اپیدمیک ایفای نقش کند؟

نکات مختلفی در ارتباط با این امر وجود دارد که نشان می‌دهد فقر و محرومیت می‌تواند به‌عنوان یک عامل مؤثر در ارتباط با شیوع بیشتر این بیماری اپیدمیک در بین گروه‌های محروم حاشیه‌نشین و فقیر، نقش مؤثر ایفا کند؛ از جمله اینکه:

به‌طور کلی خانواده‌های متعلق به دهک‌های پایین جامعه، شبکه‌های گسترده‌تری از روابط خویشاوندی و دوستی دارند. گاهی در شهرهای بزرگ که ممکن است دیگر خانواده گسترده وجود نداشته باشد، یک سبکی از خانواده که می‌توان آن را خانواده شبه‌گسترده نامید وجود دارد که روابط بین اعضای خانواده با چند نسل به‌گونه‌ای نزدیک جریان دارد؛ هر چند در یک مکان واحد زندگی نکنند، اما پیوندها همچنان برقرار است. رفت‌وآمدها خیلی پررنگ‌تر و صمیمی‌تر است و ارتباطات معمولاً خیلی گسترده‌تر بین نسل‌ها و افراد مختلف وجود دارد. این عامل که البته در شرایط عادی یک سرمایه اجتماعی مثبت است، در این موقعیت زمانی متفاوت و حساس ممکن است به شیوع بیماری کمک کند.

نکته دیگر این است که طبقات پایین‌تر معمولاً در مشاغل غیررسمی مشغول کار هستند که از مزایای کارمندان و کارگران بخش رسمی برخوردار نیستند یا در مشاغل رسمی‌ای هستند که از مزایای رفاهی کمتری مثل دورکاری و انواع مرخصی‌ها و کار به‌صورت شیفتی و بقیه موارد  و تسهیلات برخوردارند و عمدتاً از این مزایا محرومند؛ در واقع مجبورند در محل کار حضور پیدا کنند.

همچنین مشکلات معیشتی نکته دیگری است که باید در این ارتباط مورد توجه قرار گیرد، زیرا این مشکل امکان اینکه این افراد برای زمان زیادی از محل کار خودشان دور باشند و فعالیت نداشته باشند، از ایشان سلب می‌کند و این افراد به ناچار تماس‌های بیشتری با معابر و محل‌های عمومی و محیط کار خود دارند.

نکته دیگر که امکان ابتلا را بیشتر می‌کند بحث تراکم بیشتر جمعیت در محل‌های حاشیه‌ای و محروم است. تراکم در محلات فقیرنشین بیشتر است و این تراکم بیشتر جمعیت، امکان تسریع در فرآیند انتشار این ویروس را بیشتر می‌کند.

از طرفی، طبقات پایین‌تر معمولاً به وسایل حمل‌ونقل عمومی برای جابه‌جا شدن وابسته هستند. همچنین وابستگی بیشتری به خدمات عمومی و دولتی از بیمارستان گرفته تا اماکن خدمات اجتماعی و عمومی دارند که معمولاً شلوغ‌تر هستند و مراجعات بیشتری به آنها می‌شود؛ این سروکار داشتن با مکان‌های عمومی و پرازدحام، آنها را در معرض ابتلای بیشتر قرار می‌دهد. همچنین نکته دیگری که آنها را نسبت به این بیماری و شیوع این بیماری آسیب‌پذیرتر می‌کند، این است که به دلیل هزینه‌های بالای خدمات درمانی و همچنین مشکلات پوشش بیمه‌ای که بسیاری از اقشار محروم با آن مواجه هستند، نسبت به طبقات بالا معمولاً به پزشک مراجعه کمتری دارند و مراجعه کمتر به پزشک و مراکز درمانی یا مراجعه دیرتر و به تعویق انداختن درمان تا زمانی که معمولاً بیماری به مرحله حاد می‌رسد، آنها را آسیب‌پذیرتر می‌کند که در مورد این بیماری هم می‌تواند صادق باشد.

باز نکته دیگری که می‌تواند آنها را در برابر شیوع این بیماری آسیب‌پذیرتر کند، در واقع ضعف تغذیه یا سوء‌تغذیه است. این گروه از افراد جامعه به اندازه کافی ممکن است مواد غذایی لازم را نتوانند استفاده کنند، ویتامین‌های لازم و عناصر غذایی مورد نیاز را نیز نتوانند تأمین کنند، به همین خاطر ممکن است در مقابل خطرات سلامتی آسیب‌پذیری بیشتری داشته باشند.

همچنین می‌توان به این فهرست، حضور بیشتر در اماکن عمومی فراغتی پرجمعیت و متراکم‌تر را برای گذران اوقات فراغت و امور مذهبی اضافه کرد؛ اماکنی همچون مسجد، هیئت یا اماکن تفریحی مثل چایخانه و... . در واقع این افراد حضور پررنگ‌تری را در این دست اماکن عمومی دارند و این خود افزایش امکان ابتلا به بیماری را به همراه دارد.

از سوءتغذیه تا اجاره مسکن و کار روزمزد؛ محلات پرخطر را مورد توجه ویژه قرار دهیم

با توجه به اینکه ابتلای هر فرد از جامعه فارغ از کیستی او، به جریان همه‌گیرتر و طولانی‌تر شدن مدت زمان اپیدمی کمک می‌کند، چگونه و با اعمال چه سیاست‌هایی می‌توان تا حد امکان به برقراری عدالت در بهداشت و درمان کمک کرد؟

نظام بهداشت و درمان کشور اقدامات متعددی را می‌تواند انجام دهد؛ به‌طور خلاصه اگر بخواهیم اشاره کنیم، اقدامات را می‌توان در سطوح فردمحور، خانواده‌محور و همچنین اقدامات محله‌محور در نظر گرفت.

به لحاظ اقدامات محله‌محور، توزیع اقلام بهداشتی به‌ویژه مواد ضدعفونی‌کننده رایگان در محله‌های پرخطر را با محوریت معتمدان محله می‌توان پیشنهاد داد. شناسایی محلات پرمخاطره می‌تواند در گام نخست انجام شود که به دلیل دسترسی کمتری که به اقلام بهداشتی دارند، در خطر بیشتری هستند؛ لذا باید مواد ضدعفونی‌کننده در اختیار ایشان قرار گیرد.

محله‌هایی که کارگاه‌های متعدد در آنها متمرکز هستند و ممکن است کارفرمایان به دلایل مختلف نتوانند محیط کار کارگران را بهداشتی و سالم کنند، می‌تواند در اولویت توزیع مواد رایگان ضدعفونی‌کننده و اقلام بهداشتی قرار گیرد. این کار با محوریت اصناف و تشکل‌های کارگری و کارفرمایی قابل انجام است.

اطلاع‌رسانی و آموزش متمرکزتر در این محلات، از جمله اقداماتی است که می‌تواند در دستور کار قرار گیرد. همچنین باید پایش منظم ابتلا و شیوع ویروس در مناطق محروم هم جزو اولویت‌های نظام بهداشت و درمان قرار گیرد، تا مناطقی که به لحاظ ریسک ابتلا در اولویت و خطر بیشتری هستند در موردشان اقدام فوری صورت گیرد.

از تشکل‌های مردمی مرتبط با محرومان کمک بگیریم

نکته بسیار مهم در این زمینه این است که هیچ کاری بدون مشارکت خود مردم و تشکل‌های مردمی نمی‌تواند به نتیجه کاملی برسد. لذا مشارکت مردم این مناطق و تشکل‌های مردم‌نهادی که برخاسته از خود آنجا هستند، یا دانش و آگاهی کافی و ارتباط از قبل با آن مناطق دارند، بسیار کارگشاست.

در سطح اقدامات فردمحور و خانواده‌محور هم می‌شود برخی برنامه‌ها را در دستور کار قرار داد؛ از جمله شناسایی افراد و خانوارهای دارای افراد با بیماری‌های زمینه‌ای در خانوارهای تحت پوشش نهادهای حمایتی و پایش آنها؛ به‌خصوص از آنجا که امکان پایش کل جمعیت ممکن است وجود نداشته باشد. اگر این امکان وجود داشته باشد که در پرونده‌های پزشکی این گروه‌ها، بیمارانی را که دارای بیماری‌هایی هستند که آنان را مستعد تأثیرپذیری و آسیب از این ویروس می‌کند، همچون بیماران کلیوی، قلبی و دیابتی و بقیه بیماری‌هایی از این دست می‌توان به‌طور خاص از ایشان حمایت کرد.

بسیار مفید خواهد بود اگر  این افراد بر اساس اطلاعات پرونده‌های موجود از خانواده‌های تحت پوشش نهادهای حمایتی شناسایی شوند و در این بازه زمانی تعیین‌کننده با آنها تماس داشت و  پایش کرد تا اگر علائم بیماری را دارند، برای تست و مراحل بعدی اقدام شود.

اقدام دیگر ارائه بسته‌های لوازم بهداشتی و ضدعفونی‌کننده به افراد و خانوارهای تحت پوشش نهادهای حمایتی و افراد محروم از طریق بانک‌های اطلاعاتی موجود است؛ چون احتمال اینکه این افراد بتوانند این مواد را تهیه کنند، کمتر است. بقیه اقشار احتمالاً بتوانند خودشان با روابط و با امکان مالی که دارند، به مواد و لوازم ضدعفونی مجهز شوند. اما برای این دست خانواده‌ها احتمالش کمتر است.

به نظر شما اعلام مثبت بودن تست کرونای برخی رجل سیاسی و متعلقان به ایشان و چهره‌های مشهور می‌تواند نشان از عدالت در ابتلا به بیماری باشد؟ ( یا بی‌عدالتی در حق دسترسی به خدمات درمانی/ کیت‌های تشخیصی محدود). اعلام این قبیل اطلاعات چه وضعیتی را برای عامه مردم ایجاد می‌نماید؟ ( به لحاظ روانی / احساس همدردی یا انزجار)

پاسخ به این سؤال منفی است؛ در واقع مبتلا شدن مسئولان و سیاستمداران به این بیماری نشان عدالت اجتماعی و عدالت در سلامت نیست؛ حداقل از دید مردم به این صورت نیست. علت اصلی این امر برخورداری این افراد از امکان تست سریع در مراحل اولیه و در شرایط کمبود کیت تشخیص ویروس بوده است. حتی در خبرها آمده بود برخی از مسئولان و نمایندگان مجلس به دلیل مشکوک بودن به نتیجه، دو بار از تست تشخیصی استفاده کرده‌اند. این نشان می‌دهد که دسترسی این افراد به امکانات بهداشتی و امکان تست در زمانی که برای عمده جمعیت فراهم نیست، فراهم شده است. واکنش‌های مردم در فضای مجازی و حتی در تلویزیون هم که برخی از آن منعکس شده، نشان می‌دهد خیلی واکنش نسبت به این امر مثبت نبوده است و افکار عمومی این مسئله را دلیلی دانسته بر دسترسی بهتر مسئولان به خدمات سلامت.

امکان بازاریابی مجازی را برای خرده فعالان اقتصادی فراهم کنیم

وضعیت کسبه، بازار بی‌رونق و عدم حضور مردم به‌عنوان متقاضی کالاهای وارداتی یا تولیدی وضعیت سختی برای خرده فعالان اقتصادی به وجود خواهد آورد. از نظر شما دولت چه اقداماتی برای کمک به از سر گذراندن این وضعیت می‌تواند انجام دهد؟

اقدامات متعددی می‌توان پیشنهاد داد. البته برخی اقدامات را خود دولت شروع کرده است، مانند مهلت دادن برای سررسید وام‌هایی که برای رونق کسب‌وکار گرفته شده است. بهتر است تا زمان برطرف شدن این مشکل امکان تعویق در پرداخت اقساط وجود داشته باشد. در آن دسته از بنگاه‌هایی که امکان آن برای دولت وجود دارد، خرید محصولات و خدمات آنها در حد امکان و ارائه دستورالعمل‌هایی به دستگاه‌ها برای تهیه خدمات و کالاهای مورد نیاز از این طریق نیز می‌تواند راهگشا باشد.

شاید بخش دیگر، فراهم کردن امکان بازاریابی مناسب‌تر و در یک ضرب‌الاجل از طریق فضای مجازی باشد. مردم ممکن است به‌عنوان متقاضی کالا از منزل خارج نشوند، ولی اگر این خرده فعالان اقتصادی در قالب تعاونی‌ها، در قالب اتحادیه‌ها و اصناف مختلف قابل سازماندهی باشند و بتوانند خدمات خود را در فضای مجازی به‌صورت نظام‌مند عرضه کنند، امکان اینکه مردم از طرق فضای مجازی سفارش بدهند و در منزل دریافت کنند، وجود دارد و از این طریق شاید بشود بخشی از آن عدم رونق را جبران کرد.

پیشنهاد دیگر به‌طور خاص، مربوط به کسب‌وکارهایی است که مستقیماً به علت پیشگیری از شیوع کرونا تعطیل شده‌اند؛ نظیر چایخانه‌ها یا مراکز ارائه قلیان و غیره. شاید بتوان کارکردهای موقتی را برای آنها در نظر گرفت و مثلاً توزیع اقلام بهداشتی و ضدعفونی‌کننده را در محلات فقیرنشین و پایین با نظارت مراکز بهداشتی و معتمدان محلی به این مکان‌ها سپرد تا بخشی از زیان آنها جبران شود.  

حمایت‌های دولتی در شرایط کرونایی روانه دهک‌های پایین شود 

تعطیلی بسیاری از واحدهای کارگاهی یا خدماتی، امنیت شغلی افراد روزمزد و با قراردادهای کوتاه‌مدت را آشفته کرده است. چه تمهیداتی برای حمایت از این قشر می‌توان اندیشید؟

در ارتباط با پاسخ به این سؤال، نکته کلی این است که به علت جامع نبودن و نقص داشتن بانک‌های اطلاعاتی ما در حوزه‌های مختلف، امکان شناسایی دقیق واحدها و افرادی که این وضعیت را دارند، خیلی فراهم نیست. به همین دلیل شاید بهتر باشد حمایت‌های اجتماعی عمدتاً ناظر بر دهک‌های پایین درآمدی و اقشار تحت پوشش نهادهای حمایتی باشد. از این طریق امکان اینکه این افراد دارای قراردادهای کوتاه‌مدت یا بدون قرارداد یا افراد روزمزد یا با ثبات شغلی پایین در بین این دهک‌های پایین درآمدی و اقشار تحت پوشش نهادها باشند، خیلی بیشتر است. بنابراین، این گروه‌ها می‌توانند به‌عنوان گروه هدف حمایت‌های اجتماعی مد نظر قرار بگیرند.

از دیگر اقداماتی که می‌تواند مثمرثمر باشد، افزایش یارانه معیشتی حداقل برای ماه‌های اسفند و فروردین است تا بتواند بخشی از ضرری را که متوجه آنها شده، از قبال درآمد کمتری که به دست آورده‌اند، جبران کند.

کمک‌هزینه اجاره مسکن ضروری است

نکته مهم دیگر اینکه بسیاری از این افراد ممکن است از خودشان منزل و محل سکونتی نداشته و اجاره‌نشین باشند. با کار نکردن یا کمتر کار کردن در این ماه‌ها و در این ایام ممکن است امکان پرداخت اجاره مسکن برایشان وجود نداشته باشد. لذا در نظر گرفتن عنصر کمک‌هزینه اجاره مسکن برای خانوارهای فاقد مسکن، دهک‌های پایین و نیازمند که تحت پوشش نهادهای حمایتی هستند، که در این ایام یا خودشان مبتلا شدند یا فرد مبتلایی در خانواده دارند، می‌تواند راهگشا باشد.

همچنین می‌شود سازوکارهایی را برای رسیدگی به شکایت کسانی که به علت ابتلا به کرونا شغل خود را از دست داده‌اند، در نظر گرفت. اگر در حق آنها اجحاف یا تبعیضی به علت این وضعیت صورت گرفته است، حتماً ادارات کار و مجموعه‌های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی این رسیدگی را داشته باشند تا حقی از این افراد ضایع نشود. پیشنهاد دیگر مربوط به زنان باردار یا دارای فرزند شیرخوار است که مبتلا به این ویروس شده‌اند و لازم است حمایت‌های خاصی چه درباره سپری کردن دوران زایمان در محیط امن و ترجیحاً ایزوله و چه تهیه لوازمی نظیر شیرخشک رایگان یا سایر ملزومات مرتبط به آنها ارائه شود.

مسئله درمان فاقدان بیمه، در دوره بحران و وضعیت فوق‌العاده به چه صورت باید باشد؟ آیا در واقع تفاوتی با وضعیت معمول دارد؟

مسلماً در وضعیت فوق‌العاده باید متفاوت رفتار شود. مواجهه با وضعیت فوق‌العاده همیشه باید متفاوت باشد. بنابراین در حوزه بهداشت و درمان و بحث بیمه (که فکر می‌کنم البته دولت هم اخیراً اعلام کرد که درمان کرونا رایگان انجام می‌شود) باید دقت داشت که درمان کلیه افراد مبتلا به این بیماری به‌طور رایگان انجام شود. افرادی که بیمه دارند، بیمه‌ها ملزم بشوند موارد و هزینه‌های مختلف مرتبط با این بیماری را تحت پوشش قرار دهند و افرادی که فاقد بیمه هستند هم توسط خود دولت تحت پوشش قرار گیرند. علاوه بر مسئله درمان، قاعدتاً بحث پوشش مراحل تشخیصی هزینه‌هایی که مرتبط با تشخیص بیماری نیز هست، برای افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای و دارای علائم مرتبط با آن، که توسط پزشک معتمد ارجاع می‌شوند هم، باید هزینه‌هایشان تحت پوشش قرار گیرد و بیمه‌ها، این بخش‌ها را نیز پوشش دهند.

گفت‌وگو از هدی امامی

 به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan

انجمن جامعه شناسی ایران نشست سیاست‌گذاری اجتماعی حوزه جوانان در ایران را با سخنرانی دکتر علی اکبر تاج مزینانی 10 آذرماه برگزار می کند.

به گزارش شاهدان کویرمزینان به نقل از خبرگزاری مهر، گروه علمی تخصصی جامعه شناسی فقر،‌ رفاه و سیاست اجتماعی انجمن جامعه شناسی ایران نشست سیاست‌گذاری اجتماعی حوزه جوانان در ایران را با سخنرانی دکتر علی تاج مزینانی برگزار می کند.